geniş zaman kipi ne demek?

# Geniş Zaman Kipi

Geniş zaman kipi, eylemin **sürekli yapıldığını**, **genel bir doğruyu** veya **alışkanlığı** ifade eder. Türkçede geniş zamanın temel anlamı budur.

*   **Kullanım Alanları:**

    *   **Alışkanlıklar:** Düzenli olarak yapılan işleri belirtir. Örneğin: "Her sabah erken kalkarım."
    *   **Genel Geçer Doğrular:** Her zaman doğru olan ifadeler. Örneğin: "Güneş doğudan doğar."
    *   **Tekrarlanan Eylemler:** Belirli aralıklarla yapılan işler. Örneğin: "Hafta sonları sinemaya gideriz."
    *   **Gelecek Zaman Anlamı:** Bazı durumlarda gelecek zaman yerine kullanılabilir, özellikle kesinleşmiş durumlarda. Örneğin: "Uçak yarın sabah kalkar." (Planlanmış bir eylem)
    *   **Rica ve Dilekler:** Kibar bir şekilde dilek veya rica ifade etmek için kullanılır. Örneğin: "Bana yardım eder misiniz?"
*   **Geniş Zaman Eki:**

    *   **-r / -ar / -er** ekleridir. Bu ekler, fiilin köküne veya gövdesine gelir ve fiilin geniş zamanda olduğunu belirtir.
    *   Eklerin seçimi, fiilin son harfine göre değişir. Ünlü uyumlarına dikkat edilir.
*   **Olumsuzluk:**

    *   Geniş zamanın olumsuzu genellikle "-maz / -mez" ekleriyle yapılır. Örneğin: "Gelmem" (Ben gelmem). "Gitmez" (O gitmez).
*   **Şahıs Ekleri:**

    *   Geniş zamanda fiiller, şahıslara göre farklı ekler alırlar. Bu ekler, kimin eylemi yaptığını belirtir. Örneğin: "Ben okurum", "Sen okursun", "O okur", "Biz okuruz", "Siz okursunuz", "Onlar okurlar".
*   **Önemli Notlar:**

    *   Geniş zaman kipi, bazı durumlarda "-yor" ekiyle de kullanılır. Bu kullanım, eylemin şu anda da devam ettiğini vurgular. Örneğin: "Şimdi ders çalışıyorum (çalışırım)." (Şu anda ders çalışıyorum anlamı daha belirgin).
    *   Geniş zamanın kullanımı, cümlenin bağlamına göre değişebilir. Anlamı doğru anlamak için cümlenin tamamını dikkate almak önemlidir.

**İlgili Kavramlar:**

*   [Fiil](https://www.nedemek.page/kavramlar/fiil)
*   [Kip](https://www.nedemek.page/kavramlar/kip)
*   [Zaman%20Kipleri](https://www.nedemek.page/kavramlar/zaman%20kipleri)
*   [Şahıs%20Ekleri](https://www.nedemek.page/kavramlar/şahıs%20ekleri)